ลักษณะสำคัญของกฎหมายคือ กฎหมายจะต้องเป็นคำสั่งหรือข้อบังคับที่สามารถใช้ได้เสมอ หมายความว่ากฎหมายเมื่อประกาศใช้แล้วก็จะใช้ได้ตลอดไปจนกว่าจะได้รับการแก้ไขหรือยกเลิก โดยกระบวนการที่ถูกต้อง การทำผิด กฎหมายจราจร ถือว่าเป็นความผิดทางอาญา ประเภท Mala Prohibita หมายถึงการกระทำผิดที่กฎหมายได้บัญญัติไว้ว่าเป็นความผิด อธิบายง่าย ๆ คือ การกระทำนั้น ๆ ไม่ได้เป็นความชั่วด้วยตัวมันเองแต่อย่างใด เช่น ผู้ขับขี่รถยนต์เลี้ยวซ้าย กลับรถภายในบริเวณบ้านของตนเองย่อมทำได้โดยอิสระไม่มีความผิด หากแต่เมื่อนำมาใช้บนถนน กลับรถในที่ห้ามกลับ เลี้ยวขวาในที่ห้ามเลี้ยวถือว่ามีความผิดโดยทันที
ไม่ว่าจะอย่างไรทุกฝ่ายทั้งผู้ขับขี่ ผู้ใช้ถนนและผู้มีอำนาจบังคับใช้กฎหมายจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจในการปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่ทุกฝ่ายที่ร่วมใช้ถนนและอุบัติเหตุก็จะไม่เกิดขึ้น
ส่วนประกอบสำคัญของจราจร มีด้วยกัน 3 อย่างคือ
- ถนนและสัญญาณไฟจราจรต่าง ๆ จะมีการจราจรได้ก็ต้องเกิดระบบสัญจรก่อน คือถนนที่ใช้งาน เส้นทางต่าง ๆ ที่สามารถให้รถวิ่งได้
- คนใช้รถใช้ถนน เมื่อมีถนนแล้วก็ต้องมีคนใช้ ทั้งคนขับขี่รถบนถนน และคนเดินบนถนนหรือข้ามถนน
- รถและระบบการขนส่ง เมื่อสององค์ประกอบข้างต้นมาร่วมตัวก็จะเกิดรถและระบบขนส่ง เพื่อให้คนใช้รถใช้ถนนได้เกิดการใช้งานอย่างเป็นระบบระเบียบมากยิ่งขึ้น
พระราชบัญญัติการจราจรทางบก พ.ศ. 2522 (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2538)
พระราชบัญญัติการจราจรทางบก พ.ศ. 2522 เป็น กฎหมายจราจร หลักที่มีวัตถุประสงค์ในการควบคุมการใช้ถนนหรือทางของผู้ขับขี่ คนเดินเท้าหรือผู้ที่ใช้งานเกี่ยวข้อง ให้ปฏิบัติตามกฎหมายเพื่อสงวนไว้ซึ่งชีวิตและทรัพย์สินของคนที่ต้องเดินทาง ผู้ใดฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามถือว่ามีความผิดตามกฎหมายอาญาและต้องได้รับโทษตามที่กฎหมายกำหนด
สัญญาณจราจรและเครื่องหมายจราจร
สัญญาณจราจร คือ สัญญาณที่ระบุให้ทุกคนที่ใช้งานบนท้องถนน จะต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด เพื่อความเป็นระบบ มีความเป็นระเบียบและปลอดภัยบนท้องถนน เช่น สัญญาณไฟจราจร ธง สัญญาณมือและเสียงนกหวีดที่กระทำโดยเจ้าหน้าที่จราจร ถือว่าทุกคนที่ใช้รถใช้ถนนมีความจำเป็นต้องรู้และจะต้องปฏิบัติตาม
เครื่องหมายจราจร คือ เครื่องหมายหรือสัญลักษณ์ ที่ติดตั้งไว้บนท้องถนน เพื่อให้คนใช้รถใช้ถนนได้รับรู้และปฏิบัติตาม บางทีอาจเป็นลักษณ์ของการเตือนให้ระมัดระวังการขับรถ เช่น เครื่องหมายห้ามกลับรถ ห้ามเลี้ยวซ้าย เครื่องหมายระวังถนนลื่นหรือเตือนทางโค้ง
สภาพรถและแผ่นป้ายชำระภาษีและทะเบียน
ในการที่ผู้ขับขี่จะนำรถมาใช้บนถนน สภาพรถจะต้องสมบูรณ์ มีความปลอดภัย ไม่นำรถที่สภาพไม่มั่นคงแข็งแรงมาใช้งาน เพราะจะเกิดความไม่ปลอดภัยต่อคนร่วมทางเดินรถ ผู้ใดฝ่าฝืนมีโทษปรับไม่เกิน 500 บาทและอื่น ๆ ดังนี้
- รถทุกคันที่นำมาใช้งานจะต้องมีป้ายทะเบียนหรือป้ายประจำตัวรถ หากผู้ใดฝ่าฝืนกระทำการผิดกฎหมาย จะได้รับโทษปรับไม่เกิน 1,000 บาท
- แผ่นป้ายชำระภาษี (ป้ายวงกลม) หากไม่ติดป้ายชำระภาษีไว้บริเวณที่เจ้าหน้าที่มองเห็นได้ชัด ถือว่ามีความผิดและโดนโทษปรับไม่เกิน 2,000 บาท
- ใบอนุญาตขับขี่
ผู้ขับขี่รถทุกชนิด จะต้องมีใบอนุญาตขับขี่รถตามแต่ละประเภทของรถที่ใช้งานและต้องสำเนาภาพถ่ายใบคู่มือการจดทะเบียนปีล่าสุดเก็บไว้ที่ตัวรถ เพื่อที่จะแสดงให้เจ้าหน้าที่เมื่อมีการขอตรวจสอบ โดยผู้ที่จะมีใบอนุญาตขับขี่ได้ จะต้องเป็นบุคคลที่มีอายุ 18 ปีบริบูรณ์และไม่เป็นบุคคลที่มีลักษณะต้องห้ามตามกฎหมายกำหนด โดยจะต้องยื่นเรื่องขอใบอนุญาตเพื่อขับขี่รถต่อเจ้าหน้าที่นายทะเบียนตามถิ่นที่อยู่ หากผู้ใดไม่มีใบอนุญาตขับขี่แล้วนำรถมาขับขี่ ถือว่ามีความผิดโดนโทษจำคุก 1 เดือน ปรับไม่เกิน 1,000 บาท
- คนเดินเท้าแม้แต่คนเดินเท้าก็มีความจำเป็นจะต้องรู้ กฎหมายจราจร เพราะคนเดินเท้าก็ใช้ถนนในการสัญจรไปมาด้วยเช่นกัน
- เส้นทางใดที่มีทางเท้าหรือไหล่ทางอยู่ด้านข้างถนน ให้คนเดินเท้าต้องเดินบนทางเท้าหรือไหล่ทาง หากทางใดไม่มีทางเท้าก็ให้คนเดินเท้าพยายามเดินริมทางด้านขวามือโดยหันหน้าไปยังทิศทางที่รถวิ่งสวนมา เพื่อความปลอดภัย
- การข้ามถนนให้ใช้ทางข้ามเท่านั้น เว้นเสียแต่ทางข้ามอยู่ห่างจากคนเดินเท้าระยะเกิน 100 เมตร
- คนเดินเท้ามีความประสงค์จะข้ามถนน ในทางที่มีสัญญาณไฟควบคุมคนเดินเท้าให้ปฏิบัติดังนี้
– เมื่อมีไฟสัญญาณจราจรสีแดง ไม่ว่าจะมีข้อความหรือรูป ให้คนเดินเท้าหยุดรอบนทางเท้าและห้ามเดินข้าม
– เมื่อมีไฟสัญญาณจราจรสีเขียว ไม่ว่าจะมีข้อความหรือรูป ให้อนุญาตคนเดินเท้าสามารถเดินข้ามถนนได้
– เมื่อมีสัญญาณไฟสีเขียวกระพริบ แสดงว่าให้คนที่กำลังจะข้ามให้เตรียมตัวหยุด ห้ามข้ามถนนหรือคนที่กำลังข้ามบนถนนอยู่ให้รีบข้ามให้เสร็จเรียบร้อยโดยเร็ว เพราะสัญญาณรถวิ่งกำลังจะแสดงขึ้น
จากข้อมูลเบื้องต้นแสดงให้เห็นข้อบังคับทาง กฎหมายจราจร ที่มือใหม่จำเป็นจะต้องรู้ในการใช้รถใช้ถนนและที่กล่าวมายังไม่รวมถึงรูปแบบสัญลักษณ์ รวมถึงบทลงโทษอื่น ๆ อีกที่มือใหม่จำเป็นต้องรู้ นี่แค่เฉพาะข้อมูลที่จำเป็นต้องรู้เมื่อคิดที่จะขับรถ ให้คำนึงถึงเอกสารที่สำคัญที่นำมาใช้ร่วมกับรถ ใบอนุญาตขับขี่ที่ต้องมี สภาพรถที่สมบูรณ์มีความมั่นคงแข็งแรงไม่เสี่ยงที่จะก่อให้เกิดอุบัติเหตุต่อผู้ใช้ร่วมทาง ตลอดจนโทษทางกฎหมายที่จะได้รับหากไม่ปฏิบัติตาม รวมถึงคนเดินเท้าที่ต้องสังเกตไฟสัญญาณที่มีบนถนน ว่าสัญญาณที่มีใช้ควบคุมรถหรือควบคุมคนเดินถนน เพราะไม่อย่างนั้นแล้วหากเกิดความเข้าใจผิดจะทำให้เกิดอุบัติเหตุถึงขั้นเสียชีวิตก็เป็นได้
ยังมีรายละเอียดอีกมากที่เป็นข้อห้ามทางกฎหมายที่เจ้าของรถและผู้ขับขี่จะต้องรู้และต้องศึกษาเพิ่มเติม เพื่อให้สามารถปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด รวมถึงผู้ที่คิดจะไปขอใบอนุญาตขับขี่จะต้องได้รับการเข้าอบรมเรื่องการขับขี่รถแล้ว ยังต้องทดสอบข้อเขียนและทดสอบสมรรถภาพของผู้ขับขี่อีกด้วย สามารถติดตามบทความเพิ่มเติมได้ ที่นี่..